Татарско-русский словарь, 56000 слов, 7400 фразеологических выражений. - Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. 2007.
ычкыну — 1. Кидерелгән, эләктерелгән, ялганган, ябыштырылган, тоткан җирдән чыгу, салыну, төшү; өзелеп, аерылып китү. Бәйләгән әйбернең күзе өзелеп сүтелә башлавы турында оекның күзе ычкынган 2. Тотылган, эләккән, бәйләнгән җирдән кинәт котылу, аралану,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кот — 1. дини. Тәннән аерылып китә ала дип уйланылган җан; рух. Шайтан кагылмасын, зәхмәт тимәсен дип яки башка максат белән янда йөртү өчен койдырып эшләнгән җан , кот сүрәте кот койдыру 2. Нур, ямь, матурлык 3. Бәхет, уңыш кот куну. КОТ – ЫН АЛУ –… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аерылу — 1. (Аеру) 2. Башкаларда булмаган нин. б. сыйфатка ия булу, аермалы булу. рәв. АЕРЫЛЫП – Аермачык булып 3. Аерым кисәкләр, өлешләр барлыкка килү, бүленү. Бүленеп төрле якка китү 4. Ир белән хатын тур. : никахны (2) бозып, гаилә мөнәсәбәтләрен өзү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бүленү — 1. (Бүлү (1 7) ) 2. Аерылып чыгу, китү. Аерылып, тоткарланып калу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яктыру — I. 1. з сыз. Таң ату, көн туу тур. 2. Караңгылык китү, якты булу. Нурга, яктылыкка күмелү 2. Башка нәрсәдән аерылып, ачык булып, ялтырап күренү 4. күч. Кайгы хәсрәттән арыну, тынычлыкка ирешү. Караңгылыктан арыну, агару, наданлыктан котылу 5. күч … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
зур — с. 1. Күләме, микъдары буенча гадәтидән олы, артык; киресе – кечкенә. Сан ягыннан гадәтидән артык, күп. Ишле, күп кешесе булган 2. Көче, барышы яки тәэсире буенча гадәтидән артык, көчле. Киң колачлы, масштаблы зур көрәшләр. Тирән, нык нигезле… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
коелу — 1. Түгелү, чәчелү (бөртекле, вак, таралучан кисәкләрдән торган әйбер тур.). Таралу, яву. Вак кисәкләргә ватылып чәчелү, сибелү 2. Күпләп өзелеп, аерылып, йолкынып төшү; түгелү, сибелү (яфрак, йон, чәч, җимеш, орлыклар һ. б.) 3. Күпләп төшү, төшеп … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кубу — 1. Ябышкан, береккән урыныннан аерылу, аерылып төшү. Кубалаклану һәм вакланып коелу 2. сөйл. Кузгалу, тору, күтәрелү (утырган яки яткан урыннан). Кинәт кузгалу, туктап, басып торган урыннан китү 3. Башлану, чыгу, күтәрелү (көчле җил, буран, давыл … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чит — I. и. 1. Берәр әйбернең кырыйдагы урыны, шул кырый үзе 2. Берәр әйбер (урман, торак пункт һ. б. ш.) кырыендагы җир, урын. Юл, урам һ. б. ш. кырыенда, аларның һәр ике ягында буйдан буйга сузылган урын 3. Нин. б. мәйдан, өслек, тирәлекнең кырыен… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
